آیا تشنگی نشان دهنده کم آبی بدن است؟
به گزارش ابزار اپل، بیشترِ مردم گمان می کنند تشنگی نشان دهنده نیاز شدید به آب است؛ اما یافته های محققان نشان داده است این احساس تنها معیار برای نشان دادن نیاز بدن به آب نیست.
به گزارش گروه علمی ایرنا از وبگاه مِدیکال اِکسپرس، آب برای فعالیتهای روزانه و سلامتی ضروریست و ما فقط چند روز می توانیم بدون آن زنده بمانیم؛ با این وجود، بدنمان دائماً از طریق عرق، ادرار و حتی تبخیر هنگام تنفس، آب از دست می دهد.
تشنگی، احساس خشکی در دهان است که نشان داده است احتیاج به نوشیدن داریم و راهی برای تنظیم و حفظ آب بدن ما به حساب می آید. این سازوکار فیزیولوژیک توسط بخشی از «مرکز کنترل» مغز به نام هیپوتالاموس کنترل می شود. هیپوتالاموس علایمی را از نواحی مختلف بدن دریافت و در مقابل، هورمون هایی را آزاد می کند که بعنوان پیام رسانی برای نشان دادن احساس تشنگی عمل می کنند.
کم آبی چیست؟
هیدراته ماندن بدن (وجود آب کافی در بدن) از اهمیت زیادی برخوردار می باشد و سبب موارد زیر می شود:
تنظیم دمای بدن از طریق تعریق و تنفس، روان کردن مفاصل و چشم ها، پیشگیری از عفونت ها، هضم و جذب مواد مغذی، دفع مواد زائد (از راه کلیه ها)، پیشگیری از یبوست، بهبود عملکرد مغز (از جمله حافظه و تمرکز)، بهبود خلق وخو و افزایش انرژی، افزایش عملکرد بدنی و ریکاوری بعد از ورزش و سلامت پوست.
کم آبی زمانی اتفاق می افتد که بدن ما آب کافی نداشته باشد. حتی کاهش جزیی سطح مایعات عواقبی ناخوشایند مانند سردرد، احساس سرگیجه، بی حالی و کمبود تمرکز به دنبال دارد.
کم آبی مزمن احتمالا خطرهای جدی برای سلامتی دارد که عفونت مجاری ادراری، یبوست و سنگ کلیه از آن جمله هستند.
آیا تشنگی نشان دهنده کم آبی بدن است؟
تشنگی یکی از مهم ترین محرک های بیولوژیک است که برای آبرسانی به بدن (هیدراتاسیون) لازم است؛ اما علم نشان داده است احساس تشنگی و در پِیِ آن، مصرف مایعات همیشه سبب افزایش آبرسانی به بدن نمی شود.
پژوهشگران اخیرا تاثیر تشنگی بر مصرف مایعات و وضعیت آبرسانی به بدن را بررسی کردند. افراد شرکت کننده در این پژوهش، بامداد و پس از ظهر به لابراتوار رجوع کردند تا نشانگرهای وضعیت آبرسانی به بدن (مانند ادرار، نمونه خون و وزن بدن) آنها بررسی شود. ارتباط میان میزان تشنگی با میزان آب بدن در بامداد و پس از ظهر ناچیز بود.
علاوه بر این، امکان دارد عوامل محیطی، مانند دسترسی به آب، تشنگی را ایجاد کنند؛ مثلا یک پژوهش به این مورد پرداخت که آیا دسترسی کافی به آب در لابراتوار بر میزان آب نوشیدن مردم و میزان آبرسانی به بدن آنها تاثیر می گذارد یا خیر. ارتباط میان احساس تشنگی افراد و میزان آبرسانی به بدن آنها ضعیف بود، که نشان داده است در دسترس بودن آب بیشتر از تشنگی بر مصرف مایعات تاثیر می گذارد.
ورزش هم امکان دارد سازوکار تشنگی ما را تغییر دهد؛ البته، پژوهش های صورت گرفته در این حوزه محدود است. همینطور برپایه پژوهشها زنان تشنگی را شدیدتر از مردان تجربه می کنند.
کدام نشانه ها مشخص می کنند باید آب بیشتری بنوشیم؟
برخی افراد بیشتر به نوشیدن آب نیاز دارند و برخی کمتر. برای خیلی از افراد، هشت فنجان (یا دو لیتر) آب در روز مناسب است؛ اما غیر از تشنگی، راه های زیادی وجود دارد که میتوان تشخیص داد به نوشیدن آب بیشتری نیاز داریم یا خیر:
۱. رنگ ادرار: ادرار زرد کم رنگ به صورت معمول نشان دهنده آبرسانی خوب به بدن است و ادرار تیره تر و غلیظ نشان دهنده کم آبی بدن است.
۲. دفعات رفتن به سرویس بهداشتی: دفع منظم ادرار (حدود چهار تا شش بار در روز) نشان دهنده آبرسانی خوب به بدن است. تکرر ادرار امکان دارد نشانه کم آبی بدن باشد.
۳. آزمایش تورگور پوست: در این آزمایش پوست (مثلاً پشت دست) به آرامی نیشگون گرفته می شود و مشاهده سرعت بازگشت پوست به وضعیت عادی اش به ارزیابی وضعیت آبرسانی آن کمک می نماید. بازگشت آهسته پوست به وضعیت عادی نشان دهنده کم آبی احتمالی بدن است.
۴. دهان و لب ها: خشکی دهان یا لب های ترک خورده امکان دارد نشانه های اولیه کم آبی بدن باشد.
۵. سردرد و خستگی: سردردهای مکرر، سرگیجه یا خستگی بی جهت احتمالا نشانه کافی نبودن آب بدن است.
۶. تعریق: نظارت بر میزان تعریق اشخاصی که فعالیت بدنی زیاد دارند، در طول فعالیت بدنی آنها کمک می نماید میزان مایعات از دست رفته و نیاز آنها به آبرسانی تخمین زده شود. تعریق زیاد در صورتیکه کمبود آب بدن جبران نشود، امکان دارد بدن شخص را مستعد کم آبی کند.
این شاخص ها، با هم درنظر گرفته می شوند تا تصویری جامع تر از وضعیت آبرسانی به بدن عرضه کنند و احساس تشنگی به تنهایی درنظر گرفته نمی شود.
فارغ از نتایج همه پژوهش ها، اگر احساس تشنگی می کنید، نوشیدن مقداری آب همچنان فکر خوبی است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب